“Einde Nederlandse evacuaties, laatste vlucht vertrokken"
De situatie in Afghanistan voelt als een boek dat ik als kind ‘eng’ zou hebben genoemd. Ik zie angstige mensen met kleine kinderen op de arm, opgejaagde menigten, geweld en onzekerheid. Eigenlijk wil ik het niet lezen, de beelden niet zien en de interviews niet horen, maar ze denderen in alle rauwheid via iPad, radio en televisie naar binnen. Ik herinner me documentaires over de val van Saigon in 1975.
16 augustus, KBL airport. Het wordt een drama in Kabul. Mensen die de luchthaven niet op tijd kunnen bereiken, dus een vlucht missen. Mensen rennend op de startbaan en zich wanhopig vastklampend aan een vliegtuig. Gezinnen die worden tegengehouden, kogels, chaos en paniek.
21 augustus, JFK airport. Ik had een gezellige 24-uursstop in New York. Tijdens het boarden voor de terugvlucht zie ik in de gate bij de vliegtuigdeur een klein jochie, zittend op een trolley in de vorm van een Disney figuur. Ik denk aan mijn zoon toen hij die leeftijd had, met elke vakantievlucht weer een rugzakje vol Lego, autootjes en Aap.
23 augustus, Kabul. De Taliban houden vast aan de deadline van 31 augustus. Zou het lukken iedereen op tijd te evacueren? Een foto op NU.nl van een meisje met een roze rugzakje ontroert me. Wat zou ze in dat rugzakje hebben gestopt toen haar moeder haar wakker maakte en zei dat ze snel haar lievelingsjurk en knuffel moest inpakken? Op diezelfde foto ook een klein jochie met een groen shirt, zittend op de trolley van zijn moeder. Ik denk aan de gebruikelijke handbagageperikelen bij KLM aan boord, en vraag me af hoe deze mensen hun bagage hebben ingepakt. En alweer denk ik aan mijn eigen kind, als peuter zittend op mijn Samsonite. Groen dinosaurus-Tshirt, Lego, autootjes, Aap.
25 augustus, Rotterdam. Ik denk aan hoe wij elkaar altijd een goede of veilige vlucht wensen. De woorden ‘veilig’ en ‘vlucht’ hebben op KBL airport nu een andere betekenis. De vlucht gaat niet naar Ibiza of Napels, maar een vlucht weg van de Taliban. Ik denk aan de jaarlijkse recurrents voor vliegend personeel met schijnbaar surrealistische scenario’s als een ditching op de Noordzee, een brand op tien kilometer hoogte, een kaping door gewapende criminelen en een evacuatie in 90 seconden. Horrorscenario’s waarvan ik altijd overtuigd ben geweest dat ze mij nooit zullen overkomen.
De evacuatie van een vliegtuig mag 90 seconden duren. Dat lukt nooit, vrees ik altijd. De evacuatie in Kabul moet vóór 1 september voltooid zijn. Dat lukt nooit, zei Sigrid Kaag. Evacueren betekent bij luchtvaartmaatschappijen: zo snel mogelijk dat vliegtuig uit. Op KBL airport betekent het: zo snel mogelijk dat vliegtuig in.
“EVACUATE – FOLLOW ME” is één van de commando’s die wij gedrild krijgen voor als onze rustruimte in de fik staat. Ik heb dat altijd een beetje een vreemd commando gevonden; het klinkt zo relaxed, bijna gezellig. Alsof je eerst nog even je krant uit leest, en dan doodgemoedereerd zegt 'jaja, ik kom eraan". Dit commando stuitert de laatste dagen door mijn hoofd. Dat meisje met haar roze rugzakje en dat jochie in zijn groene shirt zou ik de hand willen reiken, en vriendelijk zeggen “evacuate, follow me”